Krajem leta i početkom jeseni, u celom svetu, pa i u našoj zemlji, širenjem delta varijante virusa koji izaziva Kovid-19, došlo je do širenja virusa među populacijom koja ne može biti ili nije vakcinisana, a to su deca i mladi, i njihovog oboljevanja. Povratak u školu i nedovoljno poštovanje preventivnih mera (nošenje maski, držanje fizičke distance) su značajno tome doprineli. Veliki broj dece je bez simptoma ili sa blagim simptomima bolesti, ali proporcionalno rastu broja obolelih, raste i broj dece koja su obolela od retke, ali potencijalno opasne komplikacije Kovida-19, multisistemskog inflamatornog sindroma kod dece (MIS-C).
MIS-C je stanje preteranog zapaljenja (inflamacije) koje je izazvano preteranom aktivnošću imunog sistema deteta ili adolescenta mlađeg od 21.godine, koje je izloženo virusu ili je obolelo od Kovida-19. U toku stvaranja antitela, kao odgovora na infekciju, dolazi do greške i neadekvatnog zapaljenskog odgovora. MIS-C se javlja nakon potpunog oporavka od Kovida-19, najčešće nakon 3-6 nedelja, kod prethodno potpuno zdrave dece. Po podacima države Njujork, 23% obolele dece je uzrasta 1-4 godine, 33% od 5-9 godina, 25% od 10-14 godina, 14% od 15-19 godina, dok je u ostalim uzrastima značajno ređi.
Najčešće se ispoljava produženim trajanjem povišene temperature (duže od 24 sata), simptomima od strane organa za varenje (jak bol u stomaku koji se pogoršava, povraćanje, proliv), promenama na koži i sluzokožama (osip po koži, crvenilo očiju, usana) i neurološkim simptomima (glavobolja, ukočen vrat). U daljem toku deca mogu otežano ili ubrzano da dišu, da imaju ubrzan rad srca ili bol u grudima, smanjenu količinu i učestalost mokrenja, mogu biti pospani, konfuzni i osećati vrtoglavicu, a registruje se i poremećaj u laboratorijskim analizama.
Rano prepoznavanje simptoma od strane pedijatra i upućivanje na lečenje u ustanovu koja ima subspecijaliste različitih specijalnosti i jedinicu intenzivnog lečenja je ključno. Pravovremeno započeto lečenje daje odlične rezultate.
Prevencija multisistemskog inflamatornog sindroma kod dece se postiže samo prevencijom oboljevanja (sprovođenjem preventivnih mera) i vakcinacijom one dece za koje je vakcina odobrena.
Izvor:
- https://coronavirus.health.ny.gov/multisystem-inflammatory-syndrome-children-mis-c (pristup 5.12.2021.)
- https://www.cdc.gov/mis/mis-c.html (pristup 5.12.2021.)
- https://www.hopkinsmedicine.org/health/conditions-and-diseases/coronavirus/misc-and-covid19-rare-inflammatory-syndrome-in-kids-and-teens
- American Academy for pediatrics. MIS-C interim guidance (last updated 11/15/2021)
- Dufort EM, Koumans EH, Chow EJ, Rosenthal EM et al. Multisystem Inflammatory Syndrome in Children in New York State. N Engl J Med 2020; 383: 347-58.
Photo: www.pixabay.com
